- ITINERARIUM
- ITINERARIUMmappa Geographica dicitur, in qua describuntur ac depinguntur metationes militares, loca et oppida provin ciarum praecipus, cum intervallis ac distantiis, quam Duci necessariam esse, ait. Veget. l. 3. c. 6. Primum Itineraria omnium regionum, m guibus bellum geritur, plenissime debet habere perscripta: ita ut locorum intervalla, non solum passuum numero. sed etiam viarum qualitates perdiscat: compendia, diverticula, montes, flumina ad fidem descripta consideret: usque eo ut sollertiores Duces itineraria provinciarum, in quibus necessitas geritur, non tantum adnotata, sed etiam picta habuisse firmentur, etc. Cuiusmodi fuit Mappa orbis terrarum ab Agrippa confecta, de qua Plin. l. 2. c. 3. et 4. etc. Item Tabula Itineraria, quam ex Bibliotheca Peutingeriana edidit Marcus Velserus. Itinerarium item, quod falso Antonini nomen praefert, et in mappam relatum ac Anno demum Theodosii decimo quinto exaratum est, uti docet C. du Fresne in Descr. urbis CP Primum vero istiusmodi Mapparum auctorem fuisse Anaximandrum, quem subsecuti Hecataeus, Democritus, Eudoxus, alii, tradit Eustathius Ep. prafiocâ notis ad Dionysium Periegetem. Neque vero Ducibus solum sua erant Itineraria, sed et Miles, qui ingreditur iter, viandi ordinem non ipse disponit sibi — sed Itinerarium ab Imp. accipit et custodit illud, praescripto incedit ordinerectaque viâconficit iter, ut inveniat commeatuum sibi parata subsidia. Si alio ambulaverit itinere, annonamnon accipit, mansionem paratam non invenit, uti haet Ambros, Serm. in Ps. 118. de cuiusmodi itinerum et metationum militarium designatione, quam Route vocant Galli vide Lamprid. in Alex. Seu. et aliquid supra in voce Dispositio. In Cerimoniali Epp. l. 1. c. 2. In discessis recitabit —— cum Clericis et familiaribus Itinerarium: vox notatorationes vel preces, quae ab iis, qui se itineri committunt, recitati solent et a cantico Zachariae vulgo incipiunt. Vide Haeften. Disquisit Monast. l. 11. part. 4. disq. 4. laudatum C. du Fresne in Gloss. supra quoque, ubi de Geographia; uti de Itinerationis praesidibus Diis supra in voce Dii.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.